Opinia na temat scenariusza i produkcji filmu „ Zdarzyło się w Polsce”. Pana Jerzego Zalewskiego poznałem wcześniej jako autora znakomitego – w moim przekonaniu – filmu fabularnego Historia Roja, a także twórcę wielu równie cenionych przeze mnie filmów dokumentalnych (m.in. Oszołom - o Michale Falzmannie, Obywatel Poeta i in.).

Teraz mam okazję zapoznać się z przygotowanym przez tego artystę nowym scenariuszem i projektem filmu fabularnego: Zdarzyło się w Polsce.

Scenariusz w wyjątkowo dramatycznie udatny sposób splata historię braci Jerzego i Ryszarda Kowalczyków i ich protestu przeciw masakrze robotników na Wybrzeżu w Grudniu 1970 roku - wysadzenia auli WSP w Opolu, gdzie miała odbyć się akademia ku czci SB i MO – oraz losy żołnierzy NSZ z oddziału „Bartka”, Henryka Flamego, od ich walk w Górach Świętokrzyskich w 1944 aż do zwabienia większości z nich w pułapkę i wymordowania przez UB na Opolszczyźnie.

Te białe, a raczej krwawe plamy w naszych najnowszych dziejach, pan Jerzy Zalewski wywabia z właściwym sobie temperamentem scenicznym, w znakomicie napisanych dialogach, z pięknym, choć gorzkim, romantycznym przesłaniem, a zarazem w ścisłej korespondencji z rzeczywistością historyczną komunistycznej władzy w Polsce i oporu przeciw niej.

Gorąco zatem popieram wszelkie starania o doprowadzenie do realizacji tego scenariusza i przekształcenie go w „pełnokrwisty” film, tak potrzebny – nie tylko weteranom walki o Niepodległą i ich rodzinom, ale przede wszystkim nowym pokoleniom Polaków, nijaczonych systematycznie przez post- i anty-historyczne narracje najsilniejszych mediów.

Andrzej Nowak